LOKOMOTYWY ELEKTRYCZNE SERII EP08 I ET41,

JAKO POCHODNE LICENCYJNYCH EU07

            Czteroosiowe lokomotywy elektryczne serii EP08 wyprodukowane zostały w latach 1972-76 przez przemysł krajowy (PAFAWAG we Wrocławiu) w liczbie 14 lokomotyw. Są one przeznaczone do prowadzenia pociągów ekspresowych z prędkością do 140-160 km/h. Moc ciągła lokomotywy wynosi 2000 kW. W konstrukcji lokomotywy wykorzystane są w zasadzie zespoły i podzespoły stosowane w lokomotywach uniwersalnych serii EU07. Zmieniony został stosunek przekładni zębatej z 79:18 na 77:24 oraz układ ułożyskowania wału drążonego. W lokomotywach EP08 użyto też łożysk tocznych, zamiast ślizgowych. Dostosowano również szybkościomierze oraz odbieraki prądu (pantografy) do maksymalnej prędkości 160 km/h. Charakterystyki trakcyjne elektrowozu zostały poprawione poprzez pełne wykorzystanie własności zastosowanej izolacji elektrycznych silników trakcyjnych typu EE-541A.

            W opisie tej serii lokomotyw warto podkreślić, że na chwilę obecną EP08-009 jest ostatnim pracującym w PKP Intercity elektrowozem, wyposażonym w klasyczne reflektory typu PL-PL1 (tzw. garnki).

            Pozostałe wybrane dane techniczne lokomotyw elektrycznych serii EP08:

• układ osi – Bo' Bo'
• szerokość toru – 1435 mm
• napięcie pracy – 3 kV prądu stałego
• moc godzinna lokomotywy – 2080 kW
• moc ciągła lokomotywy – 2000 kW
• maksymalna prędkość – 160 km/h
• liczba silników trakcyjnych – 4 sztuki
• system zawieszenia silników – elastyczny, Alsthoma
• stosunek przekładni – 77:24
• maksymalna siła pociągowa – 25 T
• średnica kół – 1250 mm
• rodzaj sterowania – ukrotniony
• napięcie rozrządu – 110 V prądu stałego
• system hamulca – Oerlikona
• nacisk osi na szyny – 20 T
• masa służbowa – 80 ton
• całkowita długość – 15,94 m

            Ośmioosiowe lokomotywy elektryczne serii ET41 należą do drugiej serii lokomotyw dwuczłonowych – po serii ET40, które zostały wprowadzone do eksploatacji na PKP. 2-sekcyjne pojazdy trakcyjne składają się jak gdyby z dwóch lokomotyw czteroosiowych układu osi Bo' Bo', odpowiednio przystosowanych i połączonych ze sobą na stałe do pracy w układzie osi Bo' Bo' + Bo' Bo'. Elektrowozy serii ET41 zostały zbudowane dla potrzeb PKP przez Zakłady Metalowe H. Cegielski w Poznaniu, w latach 1977-83 w liczbie 200 sztuk. Są one skonstruowane na bazie krajowych lokomotyw serii EU07 z przeznaczeniem do prowadzenia bardzo ciężkich pociągów towarowych na liniach magistralnych. Maksymalna prędkość jazdy opisywanych maszyn wynosi 125 km/h. Mogą one prowadzić składy towarowe o masie do 5 tysięcy ton. Siła pociągowa elektrowozów ET41, ze względu na przyczepność kół do szyny, wynosi 50 T.

            Elektryczne silniki trakcyjne typu EE-541B – w liczbie ośmiu sztuk – o mocy ciągłej 500 kW, zastosowane w lokomotywach serii ET41, są zawieszone systemem odsprężynowanym w ramie wózka. Stanowią one indywidualny napęd na zestawy kołowe za pomocą przekładni zębatej o przełożeniu 79:18. Sterowanie pojazdem odbywa się z kabiny czołowej maszynisty członu A lub B, zależnie od kierunku prowadzonego pociągu.

            Pozostała charakterystyka lokomotyw elektrycznych serii ET41:

• układ osi – Bo' Bo' + Bo' Bo'
• szerokość toru – 1435 mm
• napięcie pracy – 3 kV prądu stałego
• moc godzinna lokomotywy – 4160 kW
• moc ciągła lokomotywy – 4000 kW
• maksymalna prędkość – 125 km/h
• liczba silników trakcyjnych – 8 sztuk
• stosunek przekładni – 79:18
• maksymalna siła pociągowa – 50 T
• średnica kół – 1250 mm
• rodzaj sterowania – indywidualny
• napięcie rozrządu – 110 V prądu stałego
• system hamulca – Oerlikona
• nacisk osi na szyny – 20,87 T
• masa służbowa – 167 ton
• całkowita długość – 31,85 m

                                                           Opracowanie i zdjęcia ET41: Norbert Tkaczyk, Opole

                                                                                  Zdjęcia EP08: Maciej Sornat

            Parametry techniczne pojazdów trakcyjnych opisanych w powyższym artykule (EP08 i ET41), jak i poprzednim ukazującym różnice pomiędzy seriami elektrowozów EU06 a EU/EP07, dotyczą okresu kolei PKP przewidywalnej i nie obejmują współczesnych, często bardzo chaotycznych oraz unikatowych modernizacji.

            Źródła:

• mgr inż. E. Mierzejewski „Tabor kolejowy w 40-leciu PRL” „Lokomotywa elektryczna serii EP08” w SYGNAŁY Tygodnik Kolejarza nr 25/1985.
• mgr inż. E. Mierzejewski „Tabor kolejowy w 40-leciu PRL” „Lokomotywa elektryczna serii ET41” w SYGNAŁY Tygodnik Kolejarza nr 28/1985.
• materiały własne autora.
  
  Zdjęcia: Maciej Sornat, Norbert Tkaczyk